Cukier głównie kojarzy nam się ze słodyczami, lodami, słodzonymi napojami oraz przede wszystkim jako cukier w cukierniczce. Oczywiście mamy rację to typowe produkty związane z cukrem. Jednak niech nas to nie zmyli. Jak się okazuje cukier świetnie się „kamufluje” i występuje w produktach, w których najmniej się go spodziewamy. I tak znaleźć go możemy m.in. w ketchupie, sosie bolońskim czy mleku sojowym. Wszystko za sprawą ”ukrywania się” cukru pod różnymi nazwami, a jest ich około 40. To dużo prawda? Syrop glukozowo-fruktozowy, słód jęczmienny, melasa* to tylko niektóre nazwy „cukru dodanego”.
W znanym „czarnym napoju gazowanym” w jednym litrze jest aż 54 gramów cukru. To dużo zwracając uwagę na to, że Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby spożycie cukru stanowiło tylko 5% dziennego spożycia kalorii lub do około 25 gramów każdego dnia. Taka ilość cukru w napoju to ponad dwukrotnie więcej niż rekomendowana ilość jaka powinna być dostarczana w ciągu całego dnia.
„Dobrze, cukier występuje w różnej postaci w produktach, ale czy to ma jakiś wpływ na nasz organizm?”– można zapytać. Aby odpowiedzieć na to pytanie należy zacząć od tego - czym w ogóle jest cukier oraz na czym polega różnica między glukozą, a fruktozą? A więc od początku. Glukoza i fruktoza to dwa cukry proste, które mają ten sam chemiczny skład, ale różnią się budową chemiczną, co przekłada się na ich oddziaływanie na organizm. Glukoza to najlepsze źródło energii, wykorzystywana przez nasze komórki oraz łatwo metabolizowana przez narządy. Z kolei fruktoza metabolizowana jest przez wątrobę. Poprzez dostarczanie zbyt dużej ilości fruktozy narząd ten może zostać przeciążony prowadząc do przetwarzania nadmiaru cukru w postać tłuszczu, który odkłada się w organizmie. Świeże owoce również zawierają fruktozę, jednak jest to naturalny cukier. Dodatkowo zawarty w nich błonnik powoduje, że fruktoza jest wolniej wchłaniania, co daje wątrobie czas na wykonanie zadań bez ryzyka przeciążenia.
Dlaczego więc cukier jest tak często wykorzystywany w procesie wytwarzania produktów? Po pierwsze cukier to doskonały konserwant, który nie psuje się i nie ulatnia, w ten sposób pozwala na długie przechowywanie produktów oraz ich transportowanie. Jest to również tani środek konserwujący, dlatego chętnie wybierany przez producentów. Dodatkowo cukier nadaje produktom cech pożądanych przez konsumentów. Sprawia, że cukierki są ciągnące, ciastka chrupiące, a skórka chlebowa ma piękny, brązowy kolor. Cukier „chowa się” więc wszędzie. Z pewnością łatwiej wskazać produkty, w których cukier dodany na pewno nie występuje – świeże warzywa i owoce, mięso, jaja oraz ryby. Oczywiście nie chodzi, aby całkowicie go wykluczyć, ale czytając etykiety produktów oraz wprowadzając drobne zmiany w jadłospisie można z łatwością zmniejszyć jego spożycie i utrzymywać je na prawidłowym poziomie. Chociażby wybieranie wody zamiast słodzonych napoi już prowadzić do jego mniejszej konsumpcji.
Nie pozwólmy. aby cukier w grze „w chowanego” wygrał. Starajmy się zwracać uwagę jakie produkty wybieramy, bo tam, gdzie nie ma cukru dodanego to my jesteśmy na wygranej pozycji.
*Nazwy pod którymi „ukrywa się” cukier w produktach:
acesulfam K, agawa, aspartam, cukier inwertowany, cukier kukurydziany, dekstroza, dekstryna, ekstrakt słodu jęczmiennego, fruktoza, fruktoza krystaliczna, karmel, koncentrat soku owocowego, ksyloza, maltodekstryna, maltoza, mannitol, melasa, sacharoza, sacharyna, słód kukurydziany, sok z trzciny cukrowej, sorbitol, sukraloza, sukroza, syropy - klonowy, kukurydziany, ryżowy, słodowy, z agawy, sorgo, z brązowego ryżu oraz syrop z trzciny cukrowej.
Autor: mgr Karolina Zapora - dietetyk kliniczny
Twój komentarz